معرفی نرم افزار مدیریت تولید اشـا
Asha MES – Manufacturing Execution System
سیستم مدیریت اجرای تولید اشا Manufacturing Execution System ، یک سیستم کنترل تولید گسترده یک کارخانه است که تمامی نمایه های تولید از جمله مهندسی محصول و ساخت، برنامه ریزی کلان تولید ظرفیت و نیازمندیهای مواد، زمانسنجی و زمانبندی تولید، کنترل کیفیت خط، مواد اولیه و محصولات، خرید و زنجیه تامین و برنامهریزی و افزایش بهرهوری منابع انسانی را در کنترل و مدیریت خود میگیرد و نرم افزار مدیریت تولید.
با توجه به توانمندی سیستم مدیریت تولید (Asha MES) سفارشیسازی و انعطافپذیری بالای آن، علاوه بر پیادهسازی الگوهای بهینه و استاندارد جهانی (Best Practice)، امکان کنترل کامل فعالتهای تولیدی کارخانه را نیز فراهم میسازد.
سیستم مدیریت تولید و سخت افزارهای کنترلی
ماشین آلات و سخت افزارهای کنترلی خط تولید نظیر PLC ها و Scadaها مهمترین منبع اطلاعات مورد نیاز نرم افزار مدیریت تولید (Asha MES) هستند که زمینه شکل گیری یک مدیریت تولید پیشگویانه و قابل برنامه ریزی را فراهم می سازند. علاوه بر آن با پیادهسازی سیستم مدیریت تولید اشا، چابکی لازم در تغییر برنامهریزی تولید با تغییر استراتژی بازار برای مجموعه فراهم میگردد.
محاسبه قیمت تمامشده، مدیریت و کنترل هزینه و افزایش بهرهوری نیروی انسانی و مدیریت ظرفیت و استفاده مفید از ظرفیتهای کارخانه از دیگر توانمندیهای سیستم مدیریت تولید اشا میباشد.
هدف نهایی پیادهسازی سیستم مدیریت اجرای تولید اشا (Asha MES) دست یافتن به یک ساختار تولیدی «ناب» میباشد تا بتوان در کمترین زمان، با بالاترین کیفیت، کمترین هزینه تولید و بهترین سرویس نیازهای مشتریان و بازار تامین گردد.
سیستم مدیریت تولید با اتصال اتوماتیک به سختافزارهای تولیدی (PLC_SCADA) اگر چه کنترل و مدیریت تولید را به عهده میگیرد اما همراه با سیستمهای مدیریت انبار اشا (Asha WMS)، زنجیره تامین (Asha SCM) و سیستم کنترل کیفیت و آزمایشگاه (Asha QCL) یک چرخه مدیریت کامل تولید را فراهم می سازند که امکان برنامهریزی کلان تولید (MPS) و برنامهریزی نیازمندیهای مواد (MRP) را نیز فراهم میسازد.
معرفی
سیستم مدیریت اجرای تولید (Manufacturing Execution System) یا به اختصار MES اجرای کامل و کنترل گسترده تولید را در یک کارخانه انجام میدهد و تمامی بخشها و مراحل تولید از جمله مهندسی محصول، روش ساخت، مدیریت اجرای تولید، کنترل کیفیت مواد اولیه، کنترل کیفیت حین تولید و تضمین کیفیت محصولات را شامل میشود.
با استقرار سیستم مدیریت تولید اشا (Asha MES) همگام با مدیریت فرایندهای اجرایی، کلیه اطلاعات تولید ثبت گردیده و در قالب گزارشهای آنلاین آنالیزی در اختیار مدیران قرار میدهد و بدینوسیله ضمن تسهیل و تسریع دسترسی به اطلاعات فرایند تصمیمگیری را بهبود میبخشد.
امکان ثبت اتوماتیک اطلاعات تولید از سختافزارهای کنترلی نظیر اسکادا، PLC و باسکول در سیستم اشا ضمن ثبت آنلاین اطلاعات، خطاهای ورود اطلاعات را نیز به حداقل میرساند.
اهداف
مهمترین هدف پیادهسازی سیستم مدیریت تولید اشا بهبود دائمی فرایند تولید میباشد. سیستمهای اجرای تولید با نهادینه کردن بهترین الگوهای استاندارد (Best Practice) اولین گام در دست یافتن به چرخه دائمی بهبود فرایند تولید را انجام میدهند به عبارت دیگر با قانونمند کردن فرایندها و کنترل و مدیریت آن، این امکان را میدهند تا فرایندهای اصلاح شده، در سازمان جایگزین الگوهای قبلی گردند. این سیستمها نه تنها جلوی اشتباهات و اعمال سلیقههای شخصی را به بهانه بهبود فرایندها میگیرند بلکه بستر مناسبی را برای بهبود فرایندها آنهم به صورت دائمی فراهم میکنند.
همچنین پیادهسازی سیستم مدیریت اجرای تولید، با حذف ورود اطلاعات اضافی در سیستمهای جزیرهای، اتصال مستقیم و لحظهای به سختافزارهای خط تولید شامل PLCها و SCADAها همچنین کنترل کیفیت مواد اولیه، نیمه ساخته و محصولات و کنترل کیفی فرایندها و پارامترهای کیفی حین تولید مهمترین پیشنیازها برای دستیافتن به تولید ناب که تولید محصول با بهترین کیفیت، کمترین هزینه در کمترین زمان میباشد را تامین مینماید.
یکی دیگر از اهداف پیادهسازی سیستم مدیریت اجرای تولید، کاهش قیمت تمامشده محصول و کنترل هزینههای تولید با به حداقل رساندن موجودی انبار، ضایعات صنعتی و دوبارهکاریها است. مدیریت زمان فرایندهای تولید و انتقال مواد و به حداقل رساندن محصولات معیوب و مرجوعی از دیگر نتایج راهاندازی سیستم مدیریت اجرایی تولید است که باعث کاهش هزینهها میگردد.
اما شاید مهمترین مزیت سیستمهای اجرای تولید توانمندی مجموعه در همراه شدن با تغییر نیازهای بازار و به تبع آن تغییر به موقع در تولید میباشد که در اصطلاح به آن چالاکی برنامهریزی تولید میگویند. سیستم مدیریت اجرای تولید از طریق مدیریت کیفیت جامعه فرایندها از جمله طراحی و مهندسی محصول، ورژنینگ و فرمولاسیون امکان پاسخگویی به نیازهای متوع بازار را فراهم میسازد.
ضرورت کم کردن دوره عمر محصول و جایگزینی سریع محصولات سریعتر با تنوع بیشتر تنها با راهاندازی یک سیستم مدیریت اجرای تولید امکانپذیر خواهد بود. مدیریت دانش از طریق سیستم و ردگیری فرایندهای مهندسی محصول منجر به حداقل رساندن فرایند طراحی و مهندسی محصولات جدید میگردد.
یکی دیگر از نتایج راهاندازی سیستم مدیریت تولید اشا حذف تمامی اتلافها در تولید و کسب و کار میباشد. این اتلافهای شامل هر آنچه میباشند که هیچ ارزش افزودهای برای سازمان نداشته و به صورت کلی عبارتند از : اتلاف حاصل از تولید مازاد، اتلاف حاصل از فعالیتهای اضافی، اتلاف حاصل از انباشت موجودی مواد اولیه، اتلاف حاصل از ضایعات تولید، اتلاف زمان تولید، اتلاف حاصل از عدم بهره وری نیروی انسانی، اتلاف ناشی از توقفات خط
کاربردها
نرم افزار مدیریت تولید اشا، انواع روشهای تولید از جمله تولید پیوسته (Continuous production system)، تولید گسسته (Discrete Manufacturing system)، تولید پروژهای (Continuous production system) و تولید سلولی (Cellular manufacturing systems) را پشتیبانی مینماید.
در سیستم تولید پیوسته معمولاً یک نوع یا انواع محدودی از مواد اولیه از یک سری ماشین آلات به طور زنجیرهای عبور نموده و پس از ایجاد تغییراتی در مواد اولیه که اغلب شامل تغییرات شیمیایی و فیزیکی میباشد به یک یا چند نوع محصول تبدیل می شوند. در این سیستم، تولید به صورت انبوه و بیشتر برای کالاهای یکسان صورت میگیرد. کارخانههای تولید فلزات، ، پالایشگاهها ، سیمان، کاشی، شیشهسازی و سرامیک، نمونههایی از سیستم تولید پیوسته هستند.
در سیستم تولید گسسته استراتژی تولید فرایندگرا بوده و این کارخانهها عموماً مجموعه متنوعی از محصولات سفارشی مورد نیاز بازار را تولید مینمایند. در این سیستمها هر چند مدت یک بار تجهیزات برای تولید فرآوردهای آماده و تنظیم شده و پس از تولید مقدار تعیین شدهای از این فرآورده، مجدداً برای تولید فرآورده دیگری آماده و تنظیم می شود. کارخانههای تولید فرآوردههای دارویی، بهداشتی از این نوع تولید محسوب میشوند.
فرایندهای پروژهای معمولا طولانی مدت و بزرگ مقیاس هستند. در این نوع کارخانهها به طور معمول فعالیتهای تولیدی جهت ساختن یک دستگاه بزرگ یا خاص بر اساس سفارش مشتری متمرکز است. در این نوع سیستمها به صورت خاص برای هر محصول به صورت یک پروژه مستقل فرایند تولید طراحی و تا مراحل نهایی اعمال میگردد. کارخانههایی که محصولات سفارشی تولید می کنند نظیر کارخانههای هواپیماسازی، کشتیسازی از این نوع میباشند.
سیستمهای سلولی از جدیدترین سیستمهای تولید در جهان صنعتی هستند. این سیستمها به منظور استفاده از مزایایی سیستمهای پیوسته و گسسته به صورت همزمان طراحی شدهند. این سیستمها مجموعهای هستند از سلولهای تولیدی پیوسته که ماشینآلات به صورت فرایند گروهی طبقهبندی شده و بدین ترتیب انعطاف تولید هم توسعه مییابد. پس از تولید انبوه قطعات مشترک در بخشهای گسسته به صورت مونتاژی امکان تولید محصول نهایی فراهم میگردد. اکثر صنایع خودروسازی امروزه بر این نوع سیستم تولید اجرا میگردند.
ویژگیهای و مزیتهای رقابتی سیستم مدیریت اجرای تولید اشا
سفارشیسازی و گزارشهای اختصاصی
اگر چه سیستم تولید بر اساس نوع آن از نظر زیرساخت و معماری سیستم از یک الگوی خاص تبعیت مینماید اما حتی صنایع یکسان نیز در پیادهسازی سیستم تولید نیاز به حجم گستردهای از سفارشیسازی دارند. سیستم اشا با ایجاد بستر مناسب به کمک تیم پروژه که از مشاوران اشا و کارشناسان تولید تشکیل میگردند این مهم را انجام میدهند. حتی در دو صنعت کاملا یکسان به طور مثال فولادسازی به دلیل طراحی کارخانه و شرایط خاص امکان دارد تا 40% سفارشی سازی نیاز باشد. به خصوص در تهیه گزارشهای کنترلی و مدیریتی این نیاز بیشتر احساس میشود
برنامهریزی تولید
راهاندازی سیستم مدیریت اجرای تولید پیشنیاز برنامهریزی تولید میباشد. برنامهریزی تولید شامل برنامهریزی کلان تولید (MPS)، برنامهریزی نیازمندیهای ظرفیت تولید (CRP) و برنامهریزی نیازمندیهای مواد اولیه میباشد که در صورت راهاندازی یکپارچه سیستم فروش و ثبت سفارشهای مشتری و سیستم خرید و انبار و مدیریت سفارشهای خرید با سیستم مدیریت تولید اشا امکان راهاندازی برنامهریزیهای تولید خواهد بود.
زمانبندی و زمانسنجی تولید
سیستم مهندسی تولید، امکان زمانسنجی مراحل تولید را فراهم ساخته و با ثبت اطلاعات تولید بستر لازم برای محاسبه بهرهوری زمانی تولید را فراهم میسازد. مهمترین مزیت زمانسنجی تولید امکان ظرفیتسنجی کارخانه میباشد که پیشنیاز راهاندازی برنامهریزی کلان تولید(MPS) نیز میباشد. شناسایی گلوگاههای تولید و برنامهریزی آنها (RCCP) نیز یکی دیگر از ویژگیهای راهاندازی سیستم مدیریت تولید اشا میباشد
ارتباط با PLCها و سایر دستگاههای کنترلی
سیستم مدیریت اجرای تولید امکان اتصال به PLCها را از طریق SCADA را فراهم میسازد. با اتصال PLCها علاوه بر اطلاعات ماشینآلات بسیاری از اطلاعات مورد نیاز تولید نیز به صورت اتوماتیک در سیستم اشا ثبت میگردد. علاوه بر PLCها سیستم اشا امکان اتصال به سایر دستگاهها از جمله اسپکترومترها و دستگاههای آزمایشگاهی را نیز در صورت بروز بودن دارا میباشد. همچنین اتصال به انواع باسکولها، بارکدخوانها و دستگاههای چاپ و حک لیزری از دیگر ویژگیهای سیستم مدیریت اجرای تولید میباشد.
پایش وضعیت تولید و بررسی تغییرات (Condition Monitoring)
سیستم مدیریت تولید اشا، در ارتباط با سیستم مدیریت نگهداری اشا امکان پایش وضعیت تولید و به تبع آن پایش وضعیت ماشینآلات را فراهم میسازد. کنترل کارکرد ماشین در بازههای زمانی و شرایط مشخص، در پیشبینی خرابی یا کارکرد نامناسب تجهیزات بسیار موثر است. پیشبینی نه تنها امکان رفع مشکلات و کارکرد بهینه تجهیزات را فراهم میکند بلکه از خرابیهای یکدفعه و بدون آمادگی که میتواند زیانهای زیادی را چه برای ماشینآلات چه در برنامهریزی تولید فراهم سازد را باعث میشود.
محاسبه قیمت تمامشده تولید
سیستم مدیریت هزینههای تولید اشا (Asha Manufacturing Cost) یکی از زیرسیستمهای مدیریت اجرای تولید است که با ثبت کلیه هزینههای تولید ضمن محاسبه قیمت تمامشده امکان شناسایی انحرافات از قیمت استاندارد را نیز فراهم میسازد. در صورت راهاندازی سیستم نگهداری و تعمیرات اشا و سیستم مدیریت مالی اشا این امکان فراهم میشود تا علاوه بر هزینههای مستقیم، هزینههای غیرمستقیم نیز محاسبه شود و امکان آنالیز و کنترل هزینهها و سربارها تامین گردد.
مدیریت توقفات تولید
توقفات تولید دلایل مختلفی دارند که میتواند ناشی از خرابی ماشینآلات یا کمبود مواد اولیه و قطعات مورد نیاز باشد. ثبت کلیه اطلاعات تولید امکان مدیرت توقفات و برنامهریزی جهت تعمیرات را به کمک سیستم اشا فراهم میکند ضمن اینکه با راهاندازی سیستم برنامهریزی تولید اشا حجم زیادی از توقفات تولید که به دلیل کمبود مواد اولیه یا عدم ظرفیت سنجی کارخانه بوجود میآید کاسته میشود.
اجرا و مدیریت استراتژی تولید
مهمترین نتیجه راهاندازی سیستم اجرای تولید، امکان اجرای برنامه استراتژی تولید است. سیستم اشا با ارائه شاخصهای عملکردی مختلف (KPI) این امکان را فراهم میسازد که به طور مثال روند افزایش تولید از طریق شاخصهای مربوطه کنترل و مدیریت شود. همچنین در مورد سایر بخشهای تولید همچون بهرهوری و کنترل هزینهها نیز گزارشهای اختصاصی اشا بازاری کارآمد در دستیابی به اهداف برنامههای استراتژی تولید میباشد.
معرفی زیر سیستم ها نرم افزار مدیریت تولید
سیستم مهندسی ساختار محصول (Engineering Product Structure Management)
این سیستم فرایند طراحی و مهندسی محصولات جدید و فرمولاسیون محصولات شیمیایی و دارویی را انجام میدهد، همچنین محاسبه قیمت استاندارد و روش ساخت و تهیه مستندات مربوطه نیز در این سیستم انجام میگیرد.
سیستم مدیریت ساختار محصول (Product Structure Management)
برای محصولاتی که در خط تولید قرار میگیرند درخت محصول و و فرمولاسیون به همراه طرحهای آزمایشگاهی و کنترل کیفیت را در این سیستم تعریف میکنند. ردگیری مواد و قطعات مصرفی در محصولات و محاسبه قیمت استاندارد نیز در این سیستم انجام میگیرد.
سیستم مدیریت تغییر و پیکربندی (Change and Configuration Management)
در فرایند رشد یا افول محصول تغییرات متفاوتی از فرمولاسیون تا روش ساخت نیاز میباشد که سیستم مدیریت تغییر و پیکربندی ضمن رهگیری تغییرات در اجرای تولید، هزینه و نیازهای لازم را نیز کنترل نموده و امکان خدمات پس از فروش را نیز طی دورههای وارانتی فراهم میسازد.
سیستم مهندسی روش تولید (Production Engineering)
براساس نوع تولید سیستم مهندسی روش ساخت، به صورت فرایندی، پروژهای یا ایستگاههای کاری برپایه استانداردهای مهندسی طراحی و به عنوان مبنای عملیاتی برای سیستم مدیریت اجرای تولید محسوب میگردد. این اطلاعات شامل کلیه ورودی و خروجیهای مراحل تولید، میزان و نوع مصرف مواد و انرژی و همچنین زمان مورد نیاز نیروی انسانی و ماشینآلات و تجهیزات را شامل میشوند
تعریف ایستگاههای کاری، ظرفیتسنجی، زمانسنجی و الگوی تخصیص منابع نیز از زیرساختهای لازم اجرای تولید میباشد که در سیستم مهندسی تولید اشا پوشش داده میشود.
سیستم اجرا و کنترل تولید (Production Execution and Monitoring)
با این سیستم مدیریت و کنترل تولید در راستای دستیابی به بهترین بهرهوری انجام میگیرد. با ثبت کلیه مواد اولیه مصرفی، افزودنیها، قطعات و قالبهای مصرفی و انوع انرژی، مصارف مستقیم تولید به کمک سیستم کنترل میشود. همچنین ثبت زمانهای تخصیص ماشینآلات و نیروی انسانی ضمن مدیریت ظرفیت ماشینآلات و عملکرد نیروی انسانی امکان محاسبه قیمت تمامشده محصولات را نیز فراهم میسازد همچنین با کنترل مصارف فوق برپایه استانداردهای مهندسی از پیشتعریف شده امکان محاسبه بهرهوری را در تمام سطوح تولید نیز عملی میشود.
سیستم کنترل کیفیت و آزمایشگاه (Quality Control and Laboratory)
این سیستم شامل طرحهای کیفی و آزمایشگاهی است که بر اساس آنها کیفیت مواد اولیه، مواد نیمهساخته حین تولید و کیفیت محصول براساس اطلاعات دستگاهها و آزمایشهای انجام شده سنجیده و روند تضمین کیفیت را فراهم میسازد. این سیستم به خصوص در صنایع دارویی و شیمیایی بسیار مهم بوده و با تعریف آزمایشهای گوناگون دورهای پیشنیاز سیستم اجرا و کنترل تولید میباشد.
سیستم مدیریت انرژی (Engineering Product Structure Management)
این سیستم کنترل و مونیتورینگ مصرف انواع انرژی شامل برق، گاز، نفت و آب را انجام داده و در نهایت با مقایسه استانداردهای مصرف امکان محاسبه بازدهی و هزینههای مستقیم مصرف انرژی را فراهم میسازد
سیستم بهداشت، ایمنی و محیط زیست (health Safety and Environment)
بهداشت، ایمنی و در کنار آن محیط زیست امروزه از مهمترین پارمترهای ارزشگذاری به خصوص در صنایع بزرگ میباشند. معاینههای دورهای، پرونده سلامت و مهتر از آن تامین ایمنی حین کار نه تنها یک الزام انسانی است بلکه به صورت مستقیم در عملکرد تولید و انگیزه نیروی انسانی تاثیر دارد. به کمک سیستم Asha HSE و البته برنامهریزیهای آموزشی مورد نیاز میتوان به صورت اصولی جلوی بسیاری از اتفاقات ناگوار را گرفت.
سیستم قیمت تمامشده (Cost Manufacturing System)
در نرم افزار مدیریت تولید با اجرایی شدن سیستم مدیریت اجرای تولید امکان راهاندازی سیستم قیمتتمامشده تولید نیز فراهم میشود. این سیستم با محاسبه هزینههای مستقیم تولید شامل مصرف مواد اولیه، افزودنیها، قطعات مصرفی و انرژی و همچنین هزینههای مستقیم نیروی انسانی و محاسبه کلیه سربارها امکان محاسبه دقیق قیمت تمامشده، آنهم به تفکیک دستور کارها یا مراحل تولید را فراهم میسازد. با مقایسه قیمت تمام شده واقعی با هزینههای استاندارد امکان ردگیری مغایرت قیمتتمامشده، شامل مغایرت قیمت و مصرف مواد اولیه، افزودنیها، قطعات مصرفی و انرژی و همچنین مغایرت هزینههای نیروی انسانی و سربارهای تولید را نیز فراهم میسازد.