تعمیرات اضطراری چیست؟ و چه شرایطی دارد؟

نگهداری و تعمیرات چیست؟

“تعمیر و نگهداری” تنها به معنی تعمیر نیست. این واژه در واقعیت به معنی نگهداری و حفاظت مداوم است نه فقط تعمیر در صورت بروز خرابی. نگهداری و تعمیرات می بایست یک فرایند منظم و روش‌مند باشد و بیشتر تاکید ما باید بر بخش نگهداری باشد تا تعمیر.

ماشین آلات و تجهیزات می بایست تنظیم و ردیف شوند، سطح پوشاننده آنها باید بررسی و جایگزین گردد و باید یک برنامه روغن کاری در فواصل منظم برای آنها ترتیب داده شود. بدین ترتیب دستگاهی با شرایط عملیاتی مناسب که تحت بازرسی و تنظیمات منظم است به تولید محصولات با کیفیت برای مدتی طولانی ادامه خواهد داد. بنابراین می توان گفت که تعمیرات و نگهداری مسئول فعالیت روان و کارآمد ماشین آلات صنعتی است و به افزایش بهره وری کمک می کند. به علاوه این کار باعث می شود که ماشین آلات و تجهیزات در بیشترین حالت کارآیی خود از لحاظ اقتصادی خود قرار بگیرند.

در یک کلام می توان گفت که فرایند نگهداری و تعمیرات به سودآوری از طریق بازده تجهیزات و هزینه راه اندازی تجهیزات مربوط می شود. کار نگهداری و تعمیرات سطح عملکرد و سودمندی تجهیزات را افزایش داده و به طور همزمان به هزینه های جاری نیز می افزاید. هدف یک دپارتمان تعمیر و نگهداری صنعتی باید دستیابی به توازن مطلوب میان این هزینه ها و اثرات باشد.

با توجه به این موارد می توان گفت که سیستم نگهداری و تعمیرات تنها به تعمیر وسایل معیوب محدود نمی شود. نگهداری برخلاف تعمیرات در محدوده بسیار گسترده تری قرار می گیرد و ترکیبی از فعالیت های اصلاحی و پیشگیرانه است. ما در این مقاله به دنبال ارائه تعریفی از نگهداری و تعمیرات اضطراری یا همان EM می باشیم.

انواع روش های نگهداری و تعمیرات

نگهداری و تعمیرات برنامه ریزی شده (Planned Maintenance)

نگهداری و تعمیر برنامه ریزی شده که با نام نگهداری و تعمیرات بهره ور نیز شناخته می شوند. در یک رفتار برنامه ریزی شده خرابی ماشین آلات یا تجهیزات رخ نمی دهد بلکه فعالیت های تعمیر و نگهداری به خوبی قبل از آن برنامه ریزی می شوند. نگهداری برنامه ریزی شده شامل بازرسی کلیه تجهیزات، ماشین آلات، دستگاه ها، ساختمان ها طبق یک برنامه از پیش تعیین شده برای بازبینی، سرویس، روغن کاری یا تعمیر قبل از آنکه یک خرابی و از کارافتادگی واقعی در سرویس رخ دهد، است. هدف از این نوع از تعمیر و نگهداری به حداقل رساندن توقف دستگاه ها ناشی از خرابی ناگهانی است که در این صورت نیازمند تعمیرات اضطراری خواهد بود.

نگهداری و تعمیرات برنامه ریزی نشده (Unplanned Maintenance)

این یک فعالیت یا عملیات است که بدون هیچگونه برنامه ریزی قبلی صورت می گیرد. به طور معمول این نوع از نگهداری جز جداناپذیر طبیعت است. چنین شیوه تعمیر و نگهداری در صورت بروز خرابی سنگین و کامل که ممکن است بدون هیچگونه نشانه قبلی رخ دهد، اعمال می شود. چنین خرابی هایی عموما برای سیستم مضر بوده و حتی ممکن است به از دست رفتن زندگی انسان ها بیانجامد. برای مبارزه با چنین شرایط ناخواسته ای قوانینی تهیه شده است که تعمیرات و نگهداری با برنامه ریزی قبلی، آماده سازی و تنظیمات و … را شامل می شود.

بنابراین در اغلب موارد با توجه به این واقعیت که زمان بازیابی مهم ترین عامل در به حداقل رساندن پیامدهای جدی یک شکست یا خرابی جدی است، نگهداری برنامه ریزی نشده ذاتا ضروری خواهد بود. از جمله نمونه های این نوع از خرابی ها یا از کارافتادگی ها می توان به انفجار دیگ بخار یا شکست خطوط لوله حامل گازها و مایعات اشاره کرد.

نگهداری و تعمیرات اضطراری

در حقیقت تعمیرات اضطراری نوع خاصی از عملیات نگهداری و تعمیرات برنامه ریزی نشده است که بدون برنامه ریز قبلی انجام می شود. این نوع از نگهداری باید بلافاصله به منظور جلوگیری از پیامدهای جدی یک شکست یا خرابی سنگین اجرا شود. این پیامدها می توانند شامل از دست رفتن حجم زیادی از تولید، هزینه سنگین نگهداری و در برخی موارد حتی از دست رفتن جان انسان ها باشند.

بدین ترتیب تعمیرات اضطراری را می توان به عنوان نوعی فعالیت سازماندهی نشده نگهداری و تعمیرات تعریف کرد که باید تنها با استفاده از منابع در دسترس در کمترین زمان ممکن اجرا شود. تعمیرات و نگهداری اضطراری به منظور به حداقل رساندن تاخیرهای زمانی و کاهش خسارات سنگین تولید که ناشی از شکست های جدی یا خرابی های غیرقابل پیش بینی است.

تفاوت میان تعمیر و نگهداری شکست (Breakdown Maintenance) و نگهداری اضطراری (Emergency Maintenance)

نگهداری و تعمیرات اضطراری

1. همواره برنامه ریزی نشده است.
2. ماهیت شکست و خرابی بسیار جدی است.
3. هیچگونه تاخیر مجاز نیست.
4. بیشترین اولویت به زمان بازیابی و ریکاوری داده می شود.
5. عموما در مکان هایی با ریسک بالا رخ می دهند مثل دیگهای بخار یا توربین ها.
6. پیاده سازی آن ضروری است و ذاتا با منابع در دسترس اصلاح می شود.
7. تاخیر در اجرای آن ممکن است عواقب جدی داشته باشد.

نگهداری و تعمیرات شکست یا خرابی

1. می تواند برنامه زیری شده یا برنامه ریزی نشده باشد.
2. ذات شکست نرمال بوده و زیاد جدی نیست.
3. تاخیر زمانی می تواند مجاز باشد.
4. هزینه نگهداری اولویت اول است.
5. عموما در کارهای مهندسی کلی یعنی جایی که تاخیر در تعمیرات به موقع ریسک چندانی ندارند، رخ می دهد.
6. اجرای آن چندان ضروری نیست ولی ذاتا اصلاح کننده است.
7. تاثیر تاخیر در اجرای آن چندان جدی نیست.