صورت های مالی مهم برای مدیران

صورت مالی یک سند رسمی از فعالیت های مالی کسب و کار است. صورت های مالی به ویژه صورت های مالی مهم معمولا پایان هر سه ماه (گزارش سه ماهه) و همچنین در پایان سال تهیه می شوند (گزارش سالانه).

هدف یک صورت مالی ارائه اطلاعات در مورد کسب و کار به مردم است تا بتوانند تصمیمات درستی در زمان درست بگیرند. منظور از مردم سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، بستانکاران و همچنین مدیریت است. برخلاف باور عامه این تنها سهامداران نیستند که با استفاده از صورت های مالی تحلیل مالی انجام می دهند. مدیریت نیز در چنین اموری دخالت می کند. این امور برای تصمیمات مهم کسب و کار برای عملکرد بهتر و رشد انجام می شوند. به علاوه ورود شرکت ها به بورس اوراق بهادار مستلزم به اشتراک گذاشتن صورت های مالی مبتنی بر اصول حسابداری پذیرفته شده در آن کشور است.

پنج صورت مالی اساسی وجود دارد :

1. صورت سود و زیان
2. ترازنامه
3. صورت جریان وجوه نقد
4. صورت حقوق صاحبان سهام
5. صورت سود و زیان جامع

ارزش هر یک از این صورت های مالی مهم و اینکه چرا هر کسب و کار با هر اندازه ای به آن احتیاج دارد در زیر آمده است :

1.   صورت سود و زیان

این یکی از صورتهای اولیه است که برای سنجش عملکرد یک کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد. این صورت مالی میزان رشد در فروش یا درآمد و همچنین درآمد خالص یا دریافتی خالص شرکت را نشان می دهد. درآمد خالص معیاری است که معمولا برای فهمیدن اینکه چقدر شرکت در یک بازه زمانی مشخص که صورت حساب برای آن تنظیم شده در پول درآوردن موفق عمل کرده است مورد استفاده قرار می گیرد. یکی دیگر از عناصر مهم که بخشی از این صورت مالی را تشکیل می دهد هزینه های ایجاد شده به وسیله شرکت برای تولید درآمد است.

در صورت سود و زیان مدیر باید فروش ها و هزینه های یک دوره را با دوره پیشین مقایسه کند تا تغییر قابل توجهی نداشته باشد. به عنوان مثال اگر هزینه های اجرایی بدون هیچگونه افزایش در میزان فروش، رشد چشمگیری داشته باشند توسط صورت سود و زیان آشکار می شود و مدیر می تواند به دنبال راهی برای کاهش هزینه ها باشد.

دیگر هزینه های قابل توجه در صورت سود و زیان هزینه تحقیق و توسعه و بهره پرداخت شده برای وجوه قرضی است. اگر مقدار مورد دوم بالا باشد شرکت می تواند به دنبال یک منبع مالی ارزان تر بگردد. به این ترتیب صورت سود و زیان می تواند روندهایی در فروش و هزینه را نشان دهد که منجر  به تصمیماتی برای عملکرد بهتر و رشد کسب و کار گردد.

2.   ترازنامه

این صورت مالی را با نام صورت وضعیت مالی نیز می شناسند چرا که اطلاعاتی درباره دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام سازمان ارائه می کند. در حالی که صورت سود و زیان برای یک دوره زمانی خاص ایجاد می شود، ترازنامه در یک تاریخ مشخص تهیه می شود (معمولا در پایان یک سال مالی). از این جهت ترازنامه را می توان به یک عکس از وضعیت مالی شرکت در یک نقطه خاص از زمان تشبیه کرد.

عناصر ترازنامه (دارایی ها، بدهی ها و سرمایه) منابعی که متعلق به شرکت است و نحوه تامین مالی آنها را نشان می دهند. مدیریت باید این صورت مالی را با دوره های گذشته مقایسه و هر گونه افزایش یا کاهش عمده هر یک از عناصر آن را بررسی کند. به عنوان مثال در مورد دارایی ها اگر موجودی ها با سرعت بیشتری نسبت به فروش رشد کنند، مدیر باید به دنبال راهی باشد که هرچه سریع تر موجودی ها را تبدیل به فروش کند. به این ترتیب ترازنامه جنبه هایی را مشخص می کند که وضعیت مالی شرکت را بهتر کند.

3.   صورت جریان نقدینگی

این صورت مالی با نام صورت جریان وجوه نقد نیز شناخته می شود. صورت جریان نقدینگی اطلاعاتی در مورد جریان نقدی ورودی و خروجی سازمان در طول یک بازه زمانی مشخص ارائه می کند.

جریان نقدی ممکن است به سه شکل متفاوت باشد :

• جریان نقدی عملیاتی که جریان های وجوه نقد مربوط به درآمدها و هزینه های شرکت را نمایش می دهد.
• جریان نقدی سرمایه گذاری که سرمایه گذاری صورت گرفته روی دارایی های بلندمدت است.
• جریان نقدی تامین مالی که مربوط به حقوق صاحبان سهام است. مانند پرداخت سود سهام

جریان های نقدی برای تعیین نقدینگی موجود برای پرداخت بدهی ها مفید هستند. معمولا افزایش جریان نقدینگی حاصل از فعالیت های عملیاتی نشان دهنده یک وضعیت جریان نقدی سالم برای شرکت است.

4.   صورت حقوق صاحبان سهام

این صورت حساب اطلاعاتی درباره توازن حقوق صاحبان سهام که در ترازنامه آورده شده اند به همراه توضیحی در مورد چرایی تغییر این موارد ارائه می کند. تغییرات این صورت مالی معمولا به دلیل توزیع سود سهام، صدور سهام جدید و بازخرید سهام خزانه اتفاق می افتند. مدیریت باید مدام سود سهام پرداخت شده و سود انباشته را بررسی کند. اگر سود انباشته کاهش یابد مدیریت باید بررسی کند که بودجه کافی برای پرداخت بدهی های خود داشته باشد.

5.   صورت سود و زیان جامع

این صورت حساب اطلاعاتی در مورد درآمد جامع که نمی توان در صورت سود و زیان آورد ارائه می کند. مواردی چون درآمد یا هزینه تحقق نیافته، حقوق، سرمایه گذاری ها و معاملات ارزی بخشی از این صورت حساب می باشند. این صورت مالی به مدیریت کمک می کند که منابع نقدینگی احتمالی در آینده را شناسایی کند.

همانطور که مشخص است صورت های مالی و گزارش های مالی دقیق دیدگاه های متعددی برای بهبود عملیات، افزایش درآمد، کاهش هزینه ها و تضمین موافقت ارائه می کند. مدیران باید تلاش کنند تا روندهای موجود در فروش، هزینه ها و سایر جنبه های مهم را شناسایی کنند تا بتوانند عملکرد را بهبود ببخشند و کسب و کار را در مسیر سودآوری قرار دهند.