انبارداری (Warehousing) چیست؟ و فواید آن کدام است؟

انبار به عنوان مکانی برای ذخیره سازی یا انباشت کالاها تعریف می شود. عمل انبارش و انبارداری میسر نمی شود مگر به کمک یک انبار برای نگهداری کالاها در آن. انبارداری را می توان به عنوان مسئولیت ذخیره سازی کالاها تعریف کرد.

انبارداری (Warehousing) از طریق ذخیره سازی کالاها در طول سال و توزیع آنان در صورت نیاز و در زمان مناسب، سودآوری زمانی ایجاد می کند. انباردار کسی هست که مسئول کنترل، حفظ و نگهداری اقلام موجود در انبار را بر عهده دارد.

فردی که به عنوان انباردار انتخاب می‌شود، ضمن آشنا بودن به دانش انبارداری، باید فردی امین و مطمئن باشد، چرا که انبار بخش بزرگی از سرمایه یک کارخانه را در بر می‌گیرد.

کارکرد های انبارداری

1.    انبارش و ذخیره سازی

این اصلی ترین کارکرد انبارداری است. کالاهای اضافی که بلافاصله مورد نیاز نباشند می توانند در انبار نگهداری شوند. این کالاها هنگام نیاز مصرف کننده و در صورت اعلام این نیاز عرضه می شوند.

2.    تثبیت قیمت

انبارها نقش مهمی در فرایند تثبیت قیمت ایفا می کنند. این امر با استفاده از ابزار زمان که انبارداری در اختیار ما قرار می دهد اتفاق می افتد. با این تفاسیر از سقوط قیمت کالاها هنگام افزایش عرضه و افزایش قیمت در فصول کمیابی محصول جلوگیری می شود.

3.    تحمل ریسک

ریسک های زیادی در قالب سرقت، خرابی، منقضی شدن، آتش سوزی و غیره کالاهای ذخیره شده در انبارها را تهدید می کنند. انبارها به شکلی ساخته می شوند که این ریسک ها را به حداقل برسانند. انبارها مثل یک دیگ بخار هستند و انباردار که از کالاهای موجود در انبار مراقبت می کند مثل کسی است که این دیگ بخار را می جوشاند. انباردار باید به شکل معقول از کالاها مراقبت کند و از آنها در برابر خطرات مختلف محافظت کند. انباردار نسبت به هر گونه کاستی و آسیب رخ داده در کالاها باید به صاحب محصولات پاسخگو باشد.

4.    تامین مالی

بانک ها و سایر مراکز تامین مالی میزان وام ها را با دریافت رسید انبار افزایش می دهند و اینگونه انبارداری به عنوان منبع تامین مالی برای تاجران به منظور انجام فعالیت های تجاری محسوب می شوند.

5.    طبقه بندی و بسته بندی

امروز انبارها امکانات و تجهیزات بسته بندی، پردازش و درجه بندی کالاها را در اختیار شما قرار می دهند. کالاها را می توان بنا به دستور مالک آنها در اندازه های مناسب بسته بندی نمود.

اهمیت انبارداری در توسعه تجارت

انبارداری یا انبارش به نگهداری و حفاظت از کالاها تا زمان ارسال به مصرف کنندگان اشاره دارد. به طور کلی یک شکاف زمانی میان تولید تا مصرف محصولات وجود دارد. انبارش با برداشتن این شکاف یک سودمندی زمانی ایجاد می کند.

ذخیره سازی کالاها ضروری است تا در صورت لزوم در زمان نیاز در اختیار خریداران قرار بگیرند. تعدادی از کالاها در کلیه مراحل فرایند بازاریابی ذخیره می شوند. ترتیب مناسب و کافی برای فروش کالاها در شرایط درست لازمه موفقیت در بازاریابی کالاها است. انبار کردن کالاها این امکان را به شرکت می دهد که با پیش بینی تقاضاهای آتی به تولید ادامه دهد.

انبار جایی است که برای انبارش و ذخیره سازی کالاها مورد استفاده قرار می گیرد، حتی می توان از آنها به عنوان تشکیلاتی که مسئولیت حفاظت ایمن از کالاها را برعهده می گیرند یاد نمود. انبارها این امکان را به صاحبان کسب و کار می دهند که به تولید خود در تمام طول سال ادامه دهند و محصولاتشان را زمانی که تقاضا به اندازه کافی وجود داشت بفروشند.

نیاز به انبارها نیز در حال افزایش است چرا که برخی از کالاها تنها در یک سری فصول خاص تولید می شوند ولی تقاضا برای آنها در تمام طول سال وجود دارد. از سوی دیگر محصولاتی وجود دارند که در طول سال تولید می شوند ولی تنها در فصولی خاص تقاضا می شوند. در یک کلام انبارداری تولید و توزیع در مقیاس وسیع را ممکن می سازد.

اهمیت انبارداری در تولید و نگهداری و تعمیرات

همانطور که می‌دانیم، انبارها صرفا به انبار نگهداری محصولات نهایی نمی‌باشد. بسیاری انبارها وظیفه نگهداری و صیانت از جریان تولید را بر عهده دارند. در بسیاری از خطوط تولید، وجود مواد اولیه تولید در زمان مناسب بسیار مهم و ضروری است و در صورت فقدان موجودی در زمان زمان تولید، توقف تولید رخ می‌دهد.

عدم موجودی مواد اولیه در زمان تولید، دست کم دو نوع هزینه را بر سازمان تحمیل می‌کند. یک؛ هزینه از دست رفتن فروش (این موضوع برای تولید به هنگام (Just In Time) و تولید بر مبنای تقاضا، اهمیت بالایی دارد) دوم؛ هزینه توقف و راه‌اندازی مجدد خط تولید. در بسیاری از خطوط تولید، مانند تولید پیوسته همچون ذوب آهن، هزینه خاموشی خط تولید بسیار بالا است و اگر این توقف خارج از برنامه‌ریزی و فقط به دلیل عدم موجودی مواد اولیه اتفاق بی‌افتد، بسیار گران خواهد بود.

نوع دیگر انبارها، انبار نگهداری از قطعات تجهیزات و ماشین‌آلات است. همه دستگاه‌های تولیدی باید آماده به کار باشند. یکی از مهمترین بخش‌ها که نگهداری و تعمیرات به موقع را تضمین می‌کند همین انبار قطعات است. عدم موجودی یک قطعه در زمان نیاز، زمان فعالیت نگهداری و تعمیرات را بالا می‌برد و این موضوع هزینه توقف تولید را افزایش می‌دهد.

فواید انبارها

تولید منظم

به منظور ادامه دائمی تولید انبوه باید مواد خام را انبار کرد. گاهی اوقات با توجه به پیش بینی افزایش قیمت، کالاها انبار می شوند. انبارها این امکان را به تولیدکننده می دهند که با توجه به پیش بینی تقاضاهای آینده کالا تولید کنند.

سودمندی زمان

انبارها با برداشتن شکاف زمانی بین تولید و مصرف یک سودمندی زمانی ایجاد می کند. انبارش با در دسترس قرار دادن کالاها هر زمان که کالاها مور نیاز باشند و یا توسط مشتری تقاضا شوند به تولید کننده کمک می کند. برخی کالاها در طول سال تولید ولی تنها در فصول خاصی تقاضا می شوند مثل بخاری، لباس پشمی، چتر و … از سوی دیگر کالاهای دیگری نیز وجود دارند که در تمام طول سال تقاضا می شوند ولی در یک زمان یا منطقه خاص تولید می شوند مانند گندم، برنج، سیب زمینی و … و یا کالاهایی مثل برنج، تنباکو و … با گذشت زمان ارزش بیشتری پیدا می کنند.

بهبود پردازش سفارشات

زمانی که مشتریان سفارش می دهند فقط به تحویل کالاهای مورد نظرشان فکر می کنند. آنها یک ارسال به موقع و خدمات باکیفیت می خواهند و به سایر مسائل فکر نمی کنند و در واقع این مشکل شماست. انبارداری یک موجودی کالای امن در اختیار شما می گذارد به این معنی که محصولات شما هر زمان که مشتری سفارش دهد آماده ارسال هستند. اینگونه دیگر نیازی به رسیدگی به سفارشات در محل تولید نیست.

شما می توانید موجودی کالای کافی برای چند ماه آتی خود داشته باشید و اینگونه تاخیر در تحویل کالا را نیز به حداقل برسانید. دیگر می توانید مطمئن باشید که به خاطر نفرستادن سفارش، یک مشتری قدیمی یا یک فروش سودآور را از دست نخواهید داد.

انبار کردن کالاهای اضافی

اساسا یک انبار به عنوان مکانی برای نگهداری کالاهای اضافی که بلافاصله مورد نیاز نیستند مورد استفاده قرار می گیرد. کالاها معمولا با توجه به پیش بینی تقاضا و نیاز تولید می شوند و تا زمان تقاضا از سوی مشتری به خوبی نگهداری می شوند.

تصمیم های خرید هوشمندانه

از کجا زمان مناسب برای پر کردن دوباره مواد خام و موجودی کالای خود را می فهمید؟ یک انبار با یک سیستم مدیریت موجودی قدرتمند می تواند به شما در کلیه تصمیمات خرید کمک کند. این سیستم اطلاعات دقیقی را در اختیار شما می گذارد که می توانید از آن برای تشخیص زمان خرید مواد خام و موجودی استفاده کنید.

بدین ترتیب شما می توانید به آسانی کالاهای پرگردش و کم گردش را با توجه به پیشینه سفارشات شناسایی کنید. با این روش شناسایی محصولات فصلی نیز آسان تر است. این داده ها به شما کمک می کنند تا از خرید بیش از حد یا ناکافی برخی از مواد جلوگیری کنید.

برخی از سیستم های موجودی مانند سیگنال هایی عمل می کنند که به شما در مورد پر کردن مجدد محصولات هشدار می دهند. این یعنی شما می توانید همواره موجودی خود را چک کنید.

گاهی این سیستم‌ها می‌توانند پیچیده‌تر و با امکانات بیشتری عرضه شوند که می‌توان از آنها به عنوان سیستم مدیریت انبار یاد کرد. امکاناتی چون تنظیم نقاط کنترلی، نحوه ورود و خروج مواد، ثبت دقیق محل انبارش کالا در انبار، ارتباط مستقیم با سیستم خرید و سیستم تولید، پشتیبانی از سیستم درخت محصول (BoM)، برنامه‌ریزی تولید و غیره می‌تواند این سیستم را کارآمدتر کند.

تثبیت قیمت

انبارها نواسانات شدید قیمت ها را با ذخیره سازی کالاها زمانی که میزان عرضه آن از تقاضا پیشی می گیرد و توزیع آن زمانی که تقاضا از تولید فعلی بیشتر است، کاهش می دهند. انبارها عرضه همیشگی کالاها در بازار را تضمین می کنند. این تطبیق عرضه و تقاضا به تثبیت قیمت ها کمک می کند.